Jak napisać kobietę

Kobiety to jeden z największych (może największy) tematów literatury. Nie zawsze samodzielny, ale wpleciony w rozmaitej wagi historie miłosne, często wychyla się ku nam z kart powieści. W przypadku pozostałych – bezkobiecych – produktów pisarskich można snuć przypuszczenia, że dla kobiet zostały one stworzone, kobietami zainspirowane lub przez kobiety wymuszone.

Za kobiety wziął się też jeden z większych skandalistów pisarskich – Charles Bukowski. Niewątpliwie daleko mu do wybitności, ale dzięki kontrowersji stał się znany, więc warto coś o jego pisarstwie napomknąć. Wypełniają je kobiety i alkohol, a właściwie to alkohol i kobiety - by zachować kolejność rzeczy.

Wpadły mi ostatnio w ręce jego „Kobiety”, które pochłonąłem w ciągu kilkunastu godzin. Literatura brudna, zła, ale dlaczegoś wciągająca. Niewiele w niej głębi, a monotonia narracji nuży. Jednak w gąszczu zaludniających karty powieści kobiet Chinaskiego – alter ego Bukowskiego – udaje sie wyłapać nitkę sensu, której warto się trzymać.

Przedstawicielki płci piękniejszej są dla Chinaskiego dostarczycielkami doznań fizycznych. Często marnych, impotentnych, czasem tylko udanych. Ale historia faceta żyjącego od orgazmu do orgazmu z przerwą na głębszego, ma w sobie morał. Co oczywiste, nie jest on bezwstydnie wyciągnięty na wierzch; co zrozumiałe niesposób go znaleźć w zgrabnej puencie czy podniosłym monologu.

„Kobiety” układają się w głowie długo po lekturze. Nagle przychodzi myśl, że w powieści o tak oczywistym tytule nie było nawet połowy kobiety, nawet cień żaden się nie pokazał. Owszem, były nogi, pośladki, biusty – całe mnóstwo ich było. Ale ani razu nie stały się częściami kobiety, nie opuściły seksualnych ról rozpisanych przez Bukowskiego.

Ot co! Kilkaset stron opisu życia starego alkoholika owładniętego obsesją seksu. Co kilka stron w jego życie wkracza nowy model substytutu kobiety. I tu właśnie pojawia się pytanie, które mnie gnębi od kilku dni – w którym momencie literacka namiastka kobiety staje się kobietą jak najbardziej autentyczną i kobiecą? Bukowski miał licze kontakty z licznymi kobietami, a mimo to powierzchownie je napisał. Może to było jego zamysłem, a może nie. Nie czas na domysły.

Pytanie jest następujące – jak opisać kobietę, jak ją napisać, jak wpuścić w jej literackie żyły krwiste litery fabuły? Najpewniej trzeba kobiety znać, przydałoby się je rozumieć, wiedzieć czego pragną i jak widzą świat. Ale niekoniecznie. Wystarczy tworzyć je takimi, jakie chciałoby się żeby były. Tak zrobił Bukowski. Osiągnął sławę i samotność. Coś za coś.

Marcin Gębicki (marcin@dlastudenta.pl)