10 największych wpadek biznesowych w historii

Jak można wyrzucić kilka miliardów dolarów w błoto? Można sprzedać system operacyjny DOS, można za bezcen oddać Alaskę czy za garść świecidełek Manhattan. Miesięcznik „Forbes" przygotował listę dziesięciu największych i najbardziej kosztownych wpadek biznesowych w historii.

1. Brzydki Ford Edsel (2,5 mld USD w plecy)
Lata 50 XX wieku. Ford Edsel miał być odpowiedzią firmy General Motors na Cadillaca. Powstał jednak samochód zbyt duży, zbyt drogi i zbyt podobny do innych modeli Forda. Kiepski design kosztował motoryzacyjnego giganta 350 milionów dolarów (równowartość dzisiejszych 2,5 miliarda zielonych).

2. Telefon satelitarny Motoroli i kosmiczna strata (8 mld USD)
Iridium - mały telefon satelitarny Motoroli - pojawił się na rynku w listopadzie 1998 roku. 9 miesięcy później musiał już z niego zniknąć z powodu małego zainteresowania użytkowników tym produktem. Koncern nie przewidział bowiem, że tak prężnie rozwijać się będzie telefonia komórkowa, która wypchnie z rynku telefonię satelitarną. Krótkowzroczność zarządu Motoroli kosztowała całą firmę 8 mld dolarów. „Zdarza się" - powiedziałby Kurt Vonnegut.

3. Przyczajony Enron, ukryty deficyt (93 mld USD)
93 mld dolarów straty, kilka wyroków skazujących i lider rynku przemieniony w bezwartościową firemkę - oto bilans działalności księgowych spółki energetycznej Enron. W 2001 roku wyszło na jaw, że firma od lat dzięki „kreatywnej księgowości" ukrywa gigantyczne straty.

4. Sprzedać Alaskę i stracić (100 mld USD)
Aleksander II nie wiedział, co robi, gdy sprzedawał skutą lodem krainę Amerykanom za nieco więcej niż 7 milionów dolarów (niecałe 2 centy za akr). Później bowiem okazało się, że oprócz foczych futer na Alasce znajdują się również bogate złoża ropy i złota.

5. Xeroks - po co nam myszka i interfejs graficzny?  (107 mld USD)
Wyobraźcie sobie, że to Wy wymyśliliście mysz komputerową czy interfejs graficzny (GUI). Rozwiązania te powstały w Xeroksie już  w latach 70., jednak zarząd firmy postanowił nie wprowadzać ich rynek, wychodząc z założenia, że... nikt tego nie kupi. Z osiągnięciami Xeroksa zapoznało się jednak kilka osób z firmy Apple (w zamian za pakiet akcji wart milion dolarów), którzy postanowili wprowadzić niezastosowane wcześniej technologie. Zarobili na tym 107 miliardów USD.

6. AOL + Time Warner = -196 mld USD
Początek 2000 roku przyniósł fuzję dwóch gigantów - portalu America Online (wartego 108 mld USD) i Time Warner (wartego wówczas 111 mld USD). Załamanie rynku i potężna konkurencja ze strony Google i Yahoo! doprowadziły jednak do największej jednorazowej straty  w historii - 99 mld dolarów.

7. 1 050 000 za 86-DOS (253 mld USD)
W 1980 roku Tim Peterson, 24-letni informatyk niewielkiej spółki Seattle Computer Products pracował przez pół roku nad systemem operacyjnym 86-DOS. Seattle Computer Products wyceniło jego pracę na 50 tysięcy dolarów, bo właśnie za tyle sprzedał system Billowi Gatesowi. Gdy Microsoft zarobił na MS-DOS ponad 256 mld dolarów, po licznych procesach wypłacił SCP rekompensatę. Okrągły milion dolarów...

8. Sprzedaż Luizjany - powtórka z rozrywki (750 mld USD)
Nie tylko car Mikołaj II stracił miliardy na sprzedaży ziemi. W 1803 roku Napoleon sprzedał ówczesną Luizjanę za 15 milionów dolarów (3 centy za akr). Dzisiaj wartość tej ziemi (15 różnych stanów na wschodnim wybrzeżu USA i dwie kanadyjskie prowincje) szacowana jest na 750 mld dolarów.

9. Manhattan za paciorki (1 bilion dolarów)
Tego akurat Indianie oddający w 1626 roku wyspę Manhattan za garść świecidełek Holendrom nie mogli przewidzieć. Dzisiejsze „centrum wszechświata" (liczące 40 km kwadratowych) warte jest bowiem ok. biliona dolarów.

10. Spartaczona polityka monetarna w latach 20. i 30. - nie do oszacowania
W książce „Nowa Ekonomia" Robert Mundell, laureat ekonomicznej Nagrody Nobla w 1999 roku napisał: „Jeśli cena złota wzrosłaby pod koniec lat 20., albo gdyby największe banki centralne przeforsowały politykę stabilizacji cen, zamiast polegać na standardzie złota (zasada, wg której każdy dolar musiał mieć pokrycie w złocie ), nie byłoby Wielkiego Kryzysu, nazizmu, ani II wojny światowej".

Marcin Szewczyk
(marcin.szewczyk@dlastudenta.pl)