Uwaga na stres! Niszczy neurony!

Stres niszczy neurony ludzkiego mózgu, zwłaszcza te zgromadzone w częściach odpowiedzialnych za emocje i pamięć. To jedna z przyczyn powstawania depresji, która może być następstwem długotrwałego stresu - ostrzega uczestnicząca w badaniach Uniwersytetu w Utrechcie Sylwia Koricka.

To, w jaki sposób różne części ludzkiego mózgu reagują i radzą sobie ze stresem - wraz z uczonymi reprezentującymi różne dziedziny nauki – sprawdza magistrantka Sylwia Koricka. Swoje badania prowadzi na holenderskim Uniwersytecie w Utrechcie.

Koricka bada przede wszystkim, jak podczas sytuacji stresowych zachowuje się hipokamp, czyli część mózgu odpowiedzialna m.in. za proces uczenia się oraz regulację nastroju. Właśnie z tego powodu może być ona tak ważna przy powstawaniu depresji.

- Patrzymy też na ciało migdałowate, które jest centrum emocji. Badamy również przednią część mózgu, odpowiedzialną za planowanie i decyzje. Bierzemy pod uwagę różne aspekty stresu w wielu miejscach mózgu – powiedziała PAP Sylwia Koricka.

Jak wyjaśniła, uczeni zaobserwowali, że podczas sytuacji stresujących gorzej zapamiętujemy obiekty "zwyczajne", a pamięć obiektów wzbudzających emocje utrzymuje się na wysokim poziomie. - Na przykład bardzo dobrze zapamiętywane są wtedy krwawe sceny - powiedziała.

Uczeni sprawdzili takie zachowanie ludzkiego mózgu stawiając badanych w jednej z najbardziej stresujących dla człowieka sytuacji: konieczności wystąpienia publicznego. - Zapraszaliśmy ochotników do badania, ale nie mówiliśmy im, że będą musieli się zaprezentować. W badaniu musieli opowiedzieć o sobie nieznanym osobom – opisała młoda uczona.

Jak wyjaśniła, badani są wtedy bardzo zestresowani, zwłaszcza, że publiczność nie daje im żadnych oznak akceptacji. - Sprawdzamy wtedy ciśnienie, poziom kortyzolu (tzw. hormonu stresu - przyp. PAP) i potem dajemy do rozwiązania różne testy na pamięć emocjonalną i pamięć obiektów– opisała młoda uczona.

Naukowcy badają także efekty stresu u samic i samców szczurów. Zaobserwowali, że niektóre jego rodzaje negatywnie wpływają na samice, a na samców pozytywnie lub nie wpływają wcale.

- Budujemy przeźroczyste klatki i do jednej wkładamy szczura, a do drugiej węża lub kota. Klatki mają też kilka dziurek tak, by zwierzę mogło wyczuć, co jest w drugiej klatce – wyjaśniła Sylwia Koricka. Uczeni zaobserwowali, że w efekcie tego stresu hipokamp u samic zmniejsza się co – jak sądzą – jest przyczyną częstszego występowania depresji u kobiet.

- Na pewno taki rodzaj uszkodzenia powoduje stres chroniczny, np. stresująca praca. Innym stresorem (bodźcem wywołującym stres - przyp. PAP) tego typu jest traumatyczne przeżycie – dodała rozmówczyni PAP. Zapowiedziała, że badania powinny się zakończyć jeszcze w 2012 roku.

Koricka przyznała, że choć zamierzała studiować japonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, to wszystko zmieniło się, kiedy podczas pobytu w Holandii znalazła informację o Uniwersytecie w Utrechcie.

- Stwierdziłam, że będę tam studiować. Wzięłam kilka kursów z kryminologii i psychologii to mnie doprowadziło do neurologii i już w tym zostałam – wyjaśniła.

Wyniki swoich badań Sylwia Koricka zaprezentowała podczas konferencji "Science. Polish Perspectives", która między 19 a 21 października odbyła się na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jednym z patronów medialnych spotkania był serwis Nauka w Polsce – Polskiej Agencji Prasowej.

PAP – Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska

Fot. Mikołaj Rożek